برنامه نوری چیست؟
برنامه نوری به ایجاد شب و روز مصنوعی به وسیله سیستم روشنایی سالن ها در مرغداری گفته می شود.
اهمیت برنامه نوری
برای درک اینکه چرا روشنایی در پرورش طیور مهم است، لازم است به آرایش بیولوژیکی پرندگان توجه شود. در انسان نور از طریق چشم به مغز می‌رسد. در جوجه‌ها، نور نه تنها از طریق چشم، بلکه از بالای جمجمه، از طریق غده صنوبری نیز نفوذ می‌کند. زندگی طیور نیز مانند انسان‌ها حول یک چرخه منظم روز و شب می‌چرخد و هنگامی که پرندگان چرخه روز و شب مناسبی داشته باشند عواملی مانند عملکرد سیستم ایمنی، سرعت رشد و تولید هورمون‌های تولید مثل تحت تاثیر قرار می گیرد و در نتیجه باعث موارد زیر می شود:
- کاهش تلفات
- بهبود سیستم ایمنی
- بهبود یکنواختی وزن گله
- تقویت استخوان بندی
- بهبود ضریب تبدیل خوراک
- افزایش هوشیاری پرندگان
- بهبود بلوغ جنسی
اهمیت ساعات تاریکی
خاموش کردن چراغ ها یکی از بهترین کارهایی است که می توانید برای جوجه های گوشتی جوان انجام دهید. محدود کردن ساعات روشنایی باعث کاهش رشد اولیه می شود اما به پرندگان اجازه می دهد تا قلب و استخوان های قوی مورد نیاز برای رشد سریع در ادامه پرورش را داشته باشند.
قبل از اجرای برنامه نوری باید این شرایط را داشته باشید.
- سیستم روشنایی باید به خوبی توزیع شده باشد طوری که نور به تمام قسمت های سالن برسد. این امر از تجمع پرندگان در مناطق خاصی از سالن و رقابت برای تغذیه و آبخوری جلوگیری می کند. شدت نور باید در نزدیک به کف و در قد پرندگان اندازه گیری شود و نباید اختلاف شدت نور در بخش های مختلف سالن بیش از 20٪ باشد.
- به تعداد کافی دانخوری و آب خوری در سالن داشته باشید. بعد از پایان ساعات تاریکی و شروع ساعات روشنایی، به مدت یک ربع فعالیت پرنده ها زیاد می شود و به سمت دان خوری و آب خوری هجوم می آورند در نتیجه برای کاهش تنش در گله باید به تعداد کافی دان خوری و آب خوری وجود داشته باشد.
- سیستم روشنایی سالن باید توانایی کاهش و افزایش تدریجی نور را داشته باشد چون قطع و روشن کردن ناگهانی نور در سالن ممکن است باعث شوک در گله شود.
نکات کلیدی در برنامه نوری
- نور ضعیف می تواند باعث استرس در پرندگان، افزایش تنش و افزایش مصرف بیش از حد آب در پرندگان شود به همین دلیل همیشه از دستگاه نورسنج برای اندازه گیری شدت نور استفاده کنید.
- دوره تاریکی و روشنایی باید به تدریج اتفاق بیافتد تا احساس غروب و طلوع در مرغ ها ایجاد کند. انتقال بین ساعات روشنایی و تاریکی باید در مدت زمان حداقل 30 دقیقه تا یک ساعت انجام شود.
- نور باید به تمام قسمت های سالن برسد تا از تجمع پرندگان در یک نقطه جلوگیری شود.
- مصرف خوراک و آب در مرغ ها در طول دوره تاریکی کم می شود اما قطع نمی شود به همین دلیل در طول دوره تاریکی نیز باید آب و خوراک در دسترس باشد.
- گله باید به صورت هفتگی وزن شود. برنامه نوری با وزن گله ارتباط مستقیم دارد و تاثیر برنامه نوری از طریق وزن گله سنجیده می شود. همچنین ممکن است بر اساس وزن گله، برنامه نوری تغییر کند.
- در صورت امکان، دوره تاریکی باید با شب همزمان باشد تا اطمینان حاصل شود که دوره های تاریک واقعا تاریک هستند و هیچ نوری از بیرون به داخل وارد نمی شود.
- بازرسی گله باید در طول روز که نور کافی در داخل خانه وجود دارد و گله فعال است انجام شود.
- در تابستان، بهتر است انتقال از تاریکی به روشنایی با طلوع آفتاب همزمان باشد تا افزایش مصرف خوراک بعد از روشنایی، قبل از ساعات اوج گرما صورت بگیرد.
- در زمستان، به ویژه در آب و هوای سرد، بهتر است شروع دوره تاریکی با غروب همزمان باشد، تا پرندگان در سردترین ساعات شب بیدار و هوشیار باشند.
- هنگامی که جوجه های گوشتی با زمان خاموش شدن چراغ ها سازگار شدند، قبل از خاموش شدن چراغ ها، خوراک و آب مصرف می کنند و خود را برای دوره تاریکی آماده می کنند در نتیجه زمان خاموشی چراغ ها را ثابت نگه دارید و برای تغییر برنامه نوری زمان روشن شدن دوباره چراغ ها را تغییر دهید.
- قبل از شروع دوره روشنایی حتما از وجود خوراک و آب در سالن مطمعن شوید.
- به هنگام انتقال از فاز تاریکی به روشنایی، به دلیل ایجاد تنش در گله، بهتر است در سالن فردی حضور داشته باشد تا بر رفتار مرغ ها نظارت شود.
برنامه های نوری پیشنهادی
قبل از استفاده از برنامه های نوری پیشنهادی زیر با دامپزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است برنامه نوری بر اساس اقلیم و فصل تغییر کند.
